ISO 14001:2015 Madde 7: Destek

ISO 14001:2015 madde 7: Destek, bir kuruluşun ÇYS'sini karşılamasını sağlayan planların ve süreçlerin yürütülmesi ile ilgili bir maddedir. En yalın ifade ile tüm ÇYS kaynak ihtiyacını kapsayan çok güçlü bir gereksinimdir. Kuruluşların, kontrolü altında çevresel performansını etkileyen işleri yapan kişilerin gerekli yetkinliğe sahip olmasını, uygunluk yükümlülüklerini yerine getirme kabiliyetinin belirlenmesini ve uygun eğitim almalarının sağlanmasını gerektirir. Ayrıca kuruluşlar, kuruluşun kontrolü altında çalışan tüm kişilerin çevre politikasından, çalışmalarının bunu nasıl etkileyebileceğinden ve ÇYS'ye uymamaları halinde sonuçların ne olacağından haberdar edilmelidir. Buna ek olarak belirli verilerin oluşturulması, güncellenmesi ve kontrolü ile ilgili dokümante edilmiş bilgilere de gereksinim vardır.

Madde 7: Destek, beş alt maddeden oluşur:

• 7.1: Kaynaklar
• 7.2: Yeterlilik
• 7.3: Farkındalık
• 7.4: İletişim
• 7.4.1: Genel
• 7.4.2: Dahili İletişim
• 7.4.3: Dış İletişim
• 7.5: Belgelenmiş Bilgi
• 7.5.1: Genel
• 7.5.2: Oluşturma ve Güncelleme
• 7.5.3: Belgelenmiş Bilgilerin Kontrolü

Madde 7.1: Kaynaklar

Kuruluş, ÇYS’nin kurulması, uygulanması, sürdürülmesi ve sürekli iyileştirilmesi için ihtiyaç duyulan kaynakları sağlamakla yükümlüdür. ISO 14001:2015 standardının Ek A'sına göre çevre yönetim sisteminin etkin işleyişi, iyileştirilmesi ve çevresel performansın arttırılması için kaynaklar gerekir. Üst yönetim de çevre yönetim sisteminin etkin işleyebilmesi için gerekli olan kaynakları sağlamalıdır. Dahili kaynaklar, harici ise sağlayıcılar tarafından desteklenebilir. Kaynaklar, insan kaynaklarını, doğal kaynakları, altyapıyı, teknolojiyi ve finansal kaynakları içerebilir. İnsan kaynakları konusuna özel beceriler ve bilgiler girerken, altyapı kaynakları konusuna kuruluşun binaları, ekipmanları, yeraltı tankları ve drenaj sistemi girebilir. Kaynaklar ayrıca ekipmanı, malzemeleri, özel becerileri ve tesisleri de içerir. Bu maddedeki “kaynaklar” ifadesi, ÇYS’yi uygulamak için gerekli tüm insani, mali ve maddi kaynakları kapsar. ÇYS için yeterli kaynağın sağlanması üç genel adım gerektirir. Bunlar, kaynak ihtiyaçlarını belirlenmek, ihtiyaçları karşılayan bütçe oluşturmak ve kaynakların mevcut ihtiyaçları yansıtmaya devam etmesini sağlamak için sürekli olarak ÇYS maliyetlerini takip etmektir. ÇYS için uygun kaynakların mevcut olmasını sağlamanın ilk adımı, üst yönetimin organizasyonun kaynak ihtiyaçlarından haberdar olması ve anlamasıdır. 

ÇYS’nin düzgün çalışması adına hangi kaynaklara ihtiyaç duyulduğu belirlenmelidir. ÇYS kaynak gereksinimlerini belirlemek, tesisin mevcut çevresel görevlerinin gerektirdiği çaba düzeyinin yanı sıra kurumsal planları, tahminleri, yeni ürün geliştirme planlarını, sermaye harcama planlarını ve üretim planlarının etkisini değerlendirmeyi gerektirir.

Çevre sorunları üzerinde önemli etkileri olabileceğinden, gerekli kaynakları değerlendirirken iş tahminlerini ve yeni kalkınma planlarını dikkate almak da ayrıca önemlidir. Örneğin bir yarı iletken üretim tesisinin üst yönetimi, tesisin operasyonlarının boyutunu iki katına çıkarmayı düşünüyor olabilir. Çevre yönetimi açısından bunun kaynaklar üzerinde önemli etkileri vardır. Çünkü böyle bir genişleme tipik olarak tesisin "düzenleyici ayak izini" gerektirir. 

Bu, ek düzenleyici gereklilikleri tetikleyebilecek daha fazla çevresel işletme izinlerini, tehlikeli maddelerin artan kullanımını ve tehlikeli atık üretimini içerebilir. Düzenleyici gereksinimlerdeki bu artışı yönetmek ek kaynak, personel ve beceri gerektirir. Buna ek olarak yeni sermaye harcamalarına, yeni bir hava yıkayıcı ve sürekli hava emisyon monitörüne de ihtiyaç olabilir. Gerekli kaynaklar belirlendikten sonra gerekli kaynakların mevcut düzeyine dayalı bir bütçe geliştirmek önemlidir. Çoğu şirket, 1-5 yıllık bir dönemi kapsayan kaynak bütçeleri hazırlar. Bir ÇYS bütçesi, ÇYS'yi yürütmek için gereken tüm işçilik, sermaye giderleri ve diğer öğeleri içermelidir. Bir ÇYS bütçesi hazırlamaya ek olarak, ÇYS maliyetlerinin sürekli olarak takip edilmesi için de bir sistem geliştirmek önemlidir. Birçok kuruluşta, ÇYS faaliyetleri genellikle genel giderlere yüklenir. Ancak maliyetlerin diğer tüm genel giderler arasında belirlenmesi zor olabilir ve bu sorun yaratabilir. Çünkü ÇYS denetimi veya yönetim incelemesi gibi faaliyetlere ne kadar harcadığı belirlemez ise gelecekteki programlar için yeterli kaynak ayırmak da zor olur. 

ÇYS’nin düzgün işleyişi ile ilgili gerekli kaynakları ve maliyetleri izlemenin en pratik yolu, tesisteki çevre ile ilgili her bir çalışma kategorisine maliyet kodları atamak ve bunların arasında yönetim ve denetim faaliyetlerini dahil etmek olabilir. Çevresel faaliyetlere dahil olan çalışanlar daha sonra çeşitli görevlere harcadıkları saatleri ve kaynakları takip edebilir ve harcanan süreyi çeşitli iş kodlarına yükleyebilir. Zamanla ÇYS'deki görevler için gereken zaman ve kaynaklar hakkında net bir anlayış geliştirmek önemlidir. Maliyetleri tahsis etmek ve takip etmek, acil veya öngörülemeyen ihtiyaçları çözmek için kaynakları hareket ettirmekten alıkoymamalı ve kuruluşa maliyetler üzerinde daha etkili bir kontrol sağlamalıdır. 

Madde 7.2: Yeterlilik

Kuruluş, çevresel performansını ve uygunluk yükümlülüklerini yerine getirme kabiliyetini etkileyen, kontrolü altında çalışan kişilerin gerekli yeterliliğini belirlemekle yükümlüdür. Kuruluş, bu kişilerin uygun eğitim, öğretim ve tecrübe sahibi olduğundan emin olmalıdır. Ayrıca çevre boyutları, çevre veya yönetim sistemi ile ilgili eğitim ihtiyaçlarını belirlemeli ve uygun olduğunda, gerekli yetkinliği elde etmek adına harekete geçmeli ve alınan tedbirlerin etkinliğini değerlendirmelidirler. Buna ek olarak kuruluş, yeterliliğin kanıtı olarak uygun belgelenmiş bilgileri de muhafaza etmelidir. Uygulanabilir eylemler, eğitim sağlanmasını, çalışanlara rehberlik edilmesini, halihazırda çalışan kişilerin yeniden atanmasını veya yetkin kişilerin işe alınmasını veya sözleşme yapılmasını içerebilir.

ISO 14001:2015 standardının Ek A'sına göre bu Uluslararası Standardın yeterlilik gereklilikleri, aşağıdaki kişiler de dahil olmak üzere, kuruluşun kontrolü altında çalışan ve çevre performansını etkileyen kişileri kapsamalıdır:

• Çalışmaları önemli bir çevresel etkiye neden olma potansiyeline sahip olmak.
• Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çevre yönetim sistemi için sorumluluklar atanan kişiler.
• Acil durumlara yanıt vermek.
• İç denetimler yapmak.
• Çevresel etkileri veya uyum yükümlülüklerini belirlemek ve değerlendirmek.
• Çevresel bir hedefe ulaşılmasına katkıda bulunmak.
• Uygunluk değerlendirmeleri yapmak.

Buradaki genel hedef, belirtilen amaç ve hedeflere ulaşmaya yardımcı olacak bilgili, yetenekli ve bilinçli çalışanlar yetiştirmektir. ÇYS'nin bir parçası olarak, çalışanların kendilerine verilen görevleri yerine getirme yeterliliğini değerlendirmek için bir yaklaşım geliştirme sorumluluğu kuruluşundur. Bu, belirli pozisyonlar veya görevler için asgari eğitim ve deneyim seviyelerinin oluşturulması veya eğitimden sonra yetkinlik testi veya mentorluk, çalışanların bilgisini sağlamak için çalışanların yeniden atanması gibi diğer yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Testler yazılı veya sözlü testler olabilir.

Test yöntemi olarak yazılı veya sözlü sınavlar seçilirse, test yanlılığının ortaya çıkmaması için tüm katılımcıların okuma ve eğitim düzeylerinin önceden belirlenmesi de önemlidir. Seçilen test mekanizması ne olursa olsun, test sonuçlarını belgelemek için bazı araçlara sahip olmak gerekir. Bu, kayıt tutma sürecinin bir parçasıdır. Ayrıca, bir çalışan bir teftiş, bir izleme programı yürütüyorsa veya bir ÇYS denetimi yürütüyorsa ve çalışanın işini yapmaya yetkin olmadığı fark edilirse uygun düzeltici önlem almak gerekir. Bu düzeltici eylem yeniden eğitim veya başka herhangi bir yol da olabilir.  Kuruluş, yetkisizliğinin ÇYS'nin etkin bir şekilde uygulanmasına zarar vermemesi adına çalışanın uygun şekilde denetlendiğinden emin olmalıdır. Bu madde, kuruluşun şunları yapmasını gerektirir:

• Çevresel hedeflere ulaşmak için gerekli bilgi ve becerileri belirlemek.
• Uygun bilgi ve becerileri sağlamak için eğitim uygulamak.
• Çevre üzerinde önemli etkisi olabilecek işleri yapan çalışanların yetkin olmasını sağlamak.

Standart, kuruluşun eğitim ihtiyaçlarını belirlemesini ve çalışmaları çevre üzerinde önemli bir etki yaratabilecek tüm personelin uygun eğitimi almış olmasını gerektirir. Çalışanları çevre yönetimi hakkında eğitmenin iki nedeni vardır. Bunlar, her çalışanın çevre üzerinde bir etkisi olması ve herhangi bir çalışanın çevre yönetimi çabalarının nasıl iyileştirileceği konusunda iyi fikirlere sahip olmasıdır.

Bir gereklilik olarak belirtilmese de, yasal gereklilik ve mevzuattan türetilen eğitimi de ele almak önemlidir. ISO 14001'e uyan kuruluşlar, çevre yasalarını ve düzenlemelerini içeren geçerli uyumluluk yükümlülüğüne uymayı taahhüt etmiştir ve bu taahhüt, düzenlemelerin gerektirdiği veya uyumluluğu sağlamak için gerekli prosedürleri uygulamak için gerekli olan herhangi bir eğitimin uygulanmasını içerir. Bir kuruluş için geçerli olan özel eğitim gereksinimleri, o kuruluşun faaliyetlerinin, ürünlerinin/hizmetlerinin bir işlevidir. Ve sonuç olarak o kuruluşun ÇYS'nin unsurları olacaktır. Yani eğitim gereksinimleri, bir kuruluşun önemli çevre boyutları, uyum yükümlülükleri, operasyonları, amaçları ve hedefleri, çevre yönetim programları vb. tarafından yönlendirilir.

IS0 14001 ÇYS Kapsamındaki Eğitim Gereksinimleri

Eğitim gereklilikleri, genel ÇYS unsurları, önemli çevre boyutları ve geçerli olan yasal gereklilikler tarafından yönlendirilir. Bireysel bir çalışanın eğitimi, o kişinin ÇYS içindeki rolleri ve sorumluluklarının yanı sıra dahil olduğu herhangi bir çevresel amaç ve hedefler tarafından da belirlenecektir. ÇYS içindeki rollerini üstlenmeden ve işletme özerkliği verilmeden önce, çalışanlar rollerini başarılı bir şekilde yerine getirmek için yetkin olarak değerlendirilmelidir. Bu eğitimin sonucu, daha bilgili, yetenekli ve bilinçli çalışanlar olmasını sağlamaktır. Denetçiler ise eğitim gerekliliklerini, işe özel eğitim ve düzenleyici gerekli eğitim olarak yorumlar.

1.İşe Özel Eğitim: İşe özel eğitim, bir kuruluşun çevre üzerinde etkisi olabilecek operasyonlar veya ekipmanla doğrudan ilgili olan belirli işler için gerekli olan eğitimlerdir. Amacı, bu tür işleri yapan çalışanların günlük faaliyetlerinde yer alan çevresel konular hakkında bilgi sahibi olmalarını, çevrenin çevre politikasına uygun olarak korunmasına yönelik ne yapmaları gerektiğini anlamalarını sağlamaktır. Ekipman veya makinelerin çalıştırılmasında sorumlulukları olan çalışanlar, çevresel göstergelerin izlenmesi ve çevreyle ilgili makinelerin bakımının yapılması ve bu iş faaliyetlerini gerçekleştirmek için uygun prosedürler konusunda eğitilmelidir. Bunun yanı sıra belirli ÇYS sorumluluklarına sahip çalışanlara yönelik işe özel eğitimler de yapılabilir. Örneğin, yasal ve diğer gereklilikler ile ilgilenen uyum yükümlülüklerinin gerekliliklerini yerine getirmek için, kuruluşun geçerli düzenleyici gereklilikleri tanımlamasını sağlamaktan sorumlu kişi, işe özel bir eğitim alabilir. Aynı şekilde acil müdahalede yer alan veya ÇYS denetimlerini yürüten personelin de eğitime ihtiyacı olabilir. İşe özel eğitim, aşağıdaki konularda eğitimi içerir: 

• Belirli iş görevleriyle ilişkili önemli çevresel boyutlar
• Belirli iş görevleriyle ilgili belirlenmiş çevresel hedefler ve hedefler ve operasyonel kontrol
• Çevresel konularla ilgili iş görevleri için belirli roller ve sorumluluklar
• Yerleşik operasyonel prosedürler
• Acil durum hazırlık ve müdahale gereksinimleri

Bu eğitim türü, doğası gereği çok pratiktir ve belirli çalışan gruplarına ve görevlerine özeldir. Örneğin, metal kaplama ekipmanı kullanan çalışanlar, ekipmanı çevreye duyarlı bir şekilde nasıl çalıştıracaklarını ve izne özel uyumluluk gerekliliklerini nasıl karşılayacaklarını anlamalıdır. Ayrıca ekipman arızalandığında ne yapacaklarını ve çevresel salınımları veya diğer olayları nasıl ele alacaklarını da anlamaları gerekir. Bu, işler ters gittiğinde veya soruları olduğunda kuruluş içinde kiminle iletişim kurulacağının bilgisini içerir. İşe özel eğitim, bu maddenin gerektirdiği yetkinliği elde etmek için gerekli eğitimi sağlar ve mevcut çalışanların bilgilerini periyodik olarak yenilemek ve yeni çalışanlara temel düzeyde bilgi sağlamak için kullanılabilir.  Düzenleyici gereklilik ve düzenleyiciden türetilen eğitim, işe özel görevleri içerir ve işe özel eğitime dahil edilir. İşe özel eğitim ihtiyacını belirlemek adına işe özel eğitimin dört ana itici gücüyle ilişkili iş unvanlarının veya rollerinin belirlenmesi gerekir:

• Önemli çevresel yönler.
• Belirlenmiş çevresel amaçlar ve hedefler ile belirlenmiş operasyonel prosedürler.
• İlgili çevre yönetim programlar.
• ÇYS'nin kendi içindeki sorumluluk atamaları.

Önemli Çevresel Yönler: Önemli çevresel yönlerle ilişkili işe özel eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesine çevresel yönlerle başlanmalı ve ilgili iş fonksiyonlarından ve görevlerinden hangisinin ÇYS performansını etkilediği belirlenmelidir. Bazı önemli çevresel boyutlar, çok belirgin çevresel bileşenlere sahip iş faaliyetlerini içerir. Örneğin hava temizleyiciler veya atık su arıtma ekipmanları gibi çevresel azaltma ekipmanlarının bir bakım görevlisi tarafından çalıştırılması, bakımı ve onarımının çevre açısından çok açık sonuçları vardır. Yanlış yapılırsa, çevre üzerinde su veya hava kirliliği şeklinde çok gerçek ve doğrudan bir etki potansiyeli bulunur. Ancak, çevre üzerinde doğrudan etkisi olmayan, genel çevresel performans üzerinde potansiyel olarak önemli bir etkisi olan önemli çevresel unsurlarla ilgili başka iş faaliyetleri de vardır. Bu tür bir iş faaliyetinin bir örneği ise tehlikeli maddeler kullanan ve tehlikeli atık üreten çalıştırılmasıdır. Kötü yürütülen operasyonlar tarafından üretilen tehlikeli atık miktarı çevresel performansı etkiler. 

Hedefler: Bunları gerçekleştirmek için hangi eğitim ve becerilerin gerekli olduğunu ve kimlerin eğitilmesi gerektiğini belirlemek için çevresel hedeflerin ve yönetim programlarının gözden geçirmesi gerekir. Bazı durumlarda, ek eğitim gerekli olmayabilir Örneğin eski ve daha az verimli aydınlatmayı yeni aydınlatma ile değiştirerek enerji kullanımını azaltma hedefi, personel eğitimi gerektirmez. Ancak diğer durumlarda işe özel eğitim gerekli olabilir. Atık azaltma programları genellikle, etkili olması için işçilerin yeniden eğitilmesini gerektiren yeni süreçleri içerir.

Operasyonel Prosedürler: Bunları gerçekleştirmek için hangi eğitim ve becerilerin gerekli olduğunu ve kimlerin eğitilmesi gerektiğini belirlemek için belgelenmiş operasyonel prosedürlerin gözden geçirmesi gerekir. Bazı durumlarda, ek eğitim gerekli olmayacaktır. Ancak, daha ayrıntılı alet kalibrasyon prosedürleri gibi durumlarda eğitim gerekli olabilir. Çoğu zaman, belgelenmiş operasyonel prosedürün kendisi, eğitimin iş başında bir ortamda prosedürlerin adımlarından geçilmesini içereceğinden, birincil eğitim aracı olarak hizmet edecektir.

ÇYS Görevleri: Bir ÇYS’de işe özel eğitim için son itici güç, ÇYS’nin kendi içindeki sorumluluk atamalarıdır. Yukarıda belirtildiği gibi, ÇYS tarafından özel olarak istenen belirli görevler eğitim gerektirebilir. Tesisinizin boyutuna ve karmaşıklığına bağlı olarak bu gereklilikler değişebilir. Tesisteki personelin ÇYS'deki faaliyetleri yürütmek için yetkin olduğundan emin olmak için eğitim gerekebilir. Örneğin, ÇYS denetim programlarına dahil olan personelin, denetimlerin nasıl yürütüleceği ve belgeleneceği konusunda eğitilmesi gerekir.

2. Düzenleyici Eğitim: Mevzuat için gerekli eğitim, özellikle yönetmelikler tarafından gerekli kılınan eğitimdir. Örneğin, birçok ülkede tehlikeli maddeleri işleyen, kullanan veya depolayan çalışanlar için özel eğitim gereksinimleri vardır. Bu eğitimin amacı, yasa veya yönetmeliklerin gerektirdiği iş faaliyetlerinde bulunan çalışanların, işlerini bu yasa ve yönetmeliklere uygun olarak nasıl yapacaklarını bilmelerini sağlamaktır. Bu tür bir eğitim, gerekli görülen görevleri olan bir kuruluştaki tüm çalışanlar için geçerli olacaktır. 

ÇYS Eğitimi İçin Kriterler

Kuruluştaki her kişi ve işlev, çevre yönetiminde bir rol oynar. Bu nedenle kuruluşun programı geniş bir ağı kapsamalıdır. Kuruluştaki herkes, çevre politikası, iş faaliyetlerinin önemli çevresel etkileri, temel ÇYS rolleri ve sorumlulukları, faaliyetleri için geçerli prosedürler ve ÇYS gerekliliklerine uygunluğun önemi konusunda eğitilmelidir. Ancak eğitim, tipik olarak eğitim, öğretim ve deneyimin bir kombinasyonuna dayanan yeterlilik oluşturmanın yalnızca bir unsurudur. Önemli çevresel etkilere neden olabilecek görevleri içeren belirli kilit roller için, bu görevleri gerçekleştiren kişilerin yetkinliğini ölçmek için kriterler oluşturmalıdır. Bu nedenle, kuruluş aşağıdaki dört kriteri karşılamalıdır:

1. Eğitim İhtiyaçlarının Belirlendiğinden Emin Olun:

Bu kriter, değerlendirmeler yoluyla gerçekleştirilebilir. Çoğu şirkette bu, en azından maaş incelemesi amacıyla yıllık bir etkinliktir. Bu eğitim yoluyla ihtiyaçlar belirlenir ve dahili veya harici eğitim planı hazırlanır. Tüm bireyler, çevre politikasının gereklilikleri konusunda eğitime ve ISO 14001 gerekliliklerine ilişkin altyapıya ihtiyaç duyacaktır. Bazı kişilerin ayrıca acil durum müdahalesi konusunda özel eğitime ihtiyacı da olabilir. Bir iç kalite güvence denetçisinin, harici bir eğitim kursu aracılığıyla bir çevresel sistem denetçisine dönüştürülmesi gerekebilir.

2. Planlanan Bu İhtiyaçların Karşılandığından Emin Olun:

Bu tür bireysel eğitim planlarının amaçlandığı gibi yürütülmesini sağlayacak bir sistem mevcut olmalıdır. Kurumun eğitim stratejisinin nasıl yapılandırıldığına dair daha geniş bir açıklamanın yanı sıra, bu tür mekanizmaları tanımlamak için prosedürlere de ihtiyaç vardır. Belirli harici kurslara veya seminerlere ek olarak, dahili çalıştaylar ve brifingler, eğitim için kabul edilebilir bir araç olabilir. Dahili çevre haber bültenleri de mevcut araç yelpazesinin bir parçasıdır.

3. Eğitimin Amacına Ulaştığını, Farkındalığın Arttığını Doğrulayın:

Bu doğrulama, eğitim oturumlarından alınan geri bildirim yoluyla gerçekleştirilebilir. Kişiden alınan yazılı bir rapor ya da doldurulması gereken basit bir anket bunun için en basit yoldur. Bazı kuruluşlar, eğitimin etkinliğini ölçmek için personelden basit testler yapmasını ister. Farkındalığı teyit etmenin bir diğer yolu ise iç denetim sistemi aracılığıyla olabilir. Bu tür denetimler sırasında personele sorular sorulması, bilgilerinin bir göstergesi olacaktır. Bunun zorluklardan biri, eğitim içinde sürekli iyileştirmenin ölçülmesi olabilir. Açıkça, eğitimin verilmesi için ölçülebilir hedefler belirlenebilir. Yani katılım kayıtları bu tür oturumlara kimlerin katıldığını gösterecektir. 

4. Eğitimin Ardından, Bireyin Edindiği Farkındalığı Kendi İşine Uygulama Konusunda Yetkin Olduğunu Doğrulayın:

Bu, bir bireyin çalışmasını izleyerek, işteki herhangi bir gelişmeyi not ederek veya belirli bir iş talimatından ayrılmanın sonuçlarının farkında olmadan bu tür bir eğitimi özümsemedeki herhangi bir kalıcı başarısızlığı izleyerek başarılabilir. Kuruluş adına çalışan müteahhitler de eğitim gereksinimlerine tabi olmalı ve bu eğitim prosedürlerinde ele alınmalıdır. Yüklenicinin çalışanları, kuruluş tarafından belirlenecek belirli bir eğitim düzeyine sahip olmalıdır. Hem yükleniciler hem de kuruluşun kendisi için, önem kavramının herhangi bir eğitim planına veya programına uygulanması gerektiği daima hatırlanmalıdır. Çevresel bir cephe konumunda olan, yani faaliyetleri çevre üzerinde büyük bir etki yaratan kişiler, çevre eğitiminde önceliğe sahip olmalıdır. Daha sonra eylemlerinin çevre üzerinde çok az etkisi olan bireyler değerlendirilmelidir. Ayrıca, örneğin bir kişi, atık pH'ı kontrol etmek için bir pH metreyi çalıştırmak üzere eğitilmişse, kişiye pH'ı bilinen bir sıvı örneği vererek ve ondan bunu test etmesini isteyerek hem farkındalık hem de yeterlilik açıkça doğrulanabilir. Sonuçlar doğruysa, eğitimin başarılı olmuş demektir.

Eğitim programı geliştirmenin kritik ilk adımı, eğitim ve beceri ihtiyaçlarının doğru değerlendirilmesidir. Bu ihtiyaçları değerlendirirken hem genel hem de özel yönlerin dikkate alınması gerekir. Örneğin, Operatörün günlük çalışmasını hangi ÇYS prosedürleri etkiler ve bunlara uyulmazsa ne olur? Operatörün çalışması hangi çevresel etkilere neden olabilir? Operatörün çevre sorunları ve ÇYS hakkında nasıl bir anlayışa ihtiyacı var? Gibi sorular çok önemlidir. Burada çevre, sağlık ve güvenlik yönetmeliklerine uygunluk ve diğer amaçlar için halihazırda yürütülen eğitimlere bakmak gerekir. Birçok çalışan, deneyimleri ve önceki eğitimleri temelinde zaten kalifiye olabilir. Ayrıca tüm eğitimler belgelenmelidir. Bazı çalışanlar bir sürecin güvenli bir şekilde nasıl yürütüleceği konusunda eğitime ihtiyaç duyabileceğinden, iş başında eğitim kesinlikle önemli bir rol oynar. Bu bağlamda, eğitim fırsatlarının dikkatlice planlanması gerekir. Eğitim için yeterli zaman bulmak zor olsa da uygun zaman yaratmanın yaratıcı yolları da mevcuttur. 

Eğitim ve temel mesajları güçlendirmek için güvenlik toplantıları, personel toplantıları ve araç kutusu toplantıları gibi mekanlar kullanılabilir. Yeni çalışan oryantasyonu için bir ÇYS eğitim paketi geliştirilebilir. Daha da iyisi, yeni çalışanlar için mevcut ÇYS eğitim kursları videoya kaydedilebilir. Eğitim ihtiyaçlarının gözden geçirilmesinde, çevre yöneticilerinin ve eğitmenlerin nitelikleri de dikkate alınmalıdır. Profesyonel sertifika programları belirli işlevler için uygun olabilir. ÇYS becerileri gereksinimleri işe alma, seçim ve yeni çalışan oryantasyon çabalarına dahil edilmelidir. Bazı görevler için yetkinlik oluşturmak zor olabilir. Önemli çevresel etkilere neden olabilecek işler için yeterlilik kriterleri mümkün olduğunca objektif olarak oluşturulmalıdır. Eğitimi desteklemek veya yeterlilik oluşturmaya yardımcı olmak için yardım alınabilir. İş yardımı örnekleri, yazılı veya resimli iş prosedürleri, karar tabloları veya akış çizelgelerini içerebilir. 

Bir Eğitim Programı Geliştirmede Temel Adımlar
 

• Adım 1: Eğitim ihtiyaçlarını değerlendirmek
• Adım 2: Eğitim hedeflerini tanımlamak
• Adım 3: Uygun programları ve yöntemleri seçmek
• Adım 4: Eğitim planı hazırlamak (kim, ne, ne zaman, nerede, nasıl)
• Adım 5: Eğitim programını uygulamak
• Adım 6: Eğitimi izlemek ve kayıtları muhafaza etmek
• Adım 7: Eğitim etkinliğini değerlendirmek
• Adım 8: Eğitim programını iyileştirmek

Eğitimin Değerlendirilmesi

Eğitim programınızın etkili olması ve tesisin çevresel performansını iyileştirmesi için ÇYS eğitiminin periyodik olarak değerlendirilmesi gerekir. Bu eğitimlerin ne kadar etkili olduğuna dair objektif bir fikir edinmek için ÇYS eğitiminin birkaç düzeyde değerlendirilmesi gerekebilir. Bunun için aşağıdaki sorular sorulur:

• Kursiyerler eğitimden memnun mu?
• Eğitim gerekli becerileri veya kavramları öğretiyor mu?
• Beceriler ve kavramlar işte kullanılıyor mu?
• Beceri ve kavramların uygulanmasının olumlu etkileri var mı?

İlk iki öğe, çalışan görüşmeleri, kurs veya eğitim değerlendirmeleri ve eğitimin bir parçası olarak çalışanların gerekli faaliyetlere ilişkin bilgilerinin test edilmesi yoluyla değerlendirilebilir. Diğer iki öğenin değerlendirilmesi biraz daha zordur. Becerilerin ve kavramların işte gerçekten kullanılıp kullanılmadığının değerlendirilmesi, ÇYS denetim programının bir parçası olarak ele alınması gerekir. Eğitim denetimi, eğitimde öğrenilen becerilerin gerçekten uygulanıp uygulanmadığını belirlemek için tipik olarak teftişleri ve görüşmeleri içerir. Eğitimin tesisin performansı üzerindeki etkisi, yönetim gözden geçirme sürecinizin bir parçası olarak değerlendirilmelidir. İdeal eğitim, kursiyerler tarafından beğenilir, etkilidir, işte kullanılan becerileri sağlar. Ayrıca bir kuruluşun çevresel performansı üzerinde olumlu bir etkisi olan becerileri de geliştirir.

Madde 7.3: Farkındalık

Kuruluş, kontrolü altında çalışan kişilerin çevre politikasından, önemli çevre boyutlarından ve işleriyle bağlantılı ilgili mevcut veya potansiyel çevresel etkilerden haberdar olmalarını sağlamalıdır. Gelişmiş çevre performansının faydaları, kuruluşun uygunluk yükümlülüklerini yerine getirmemesi, ÇYS şartlarına uymamanın etkileri de dahil, çevre yönetim sisteminin etkinliğine katkılarının farkında olmaları çok önemlidir.

ISO 14001:2015 standardının Ek A'sına göre çevre politikası bilinci, taahhütlerin ezberlenmesi gerektiği veya kuruluşun kontrolü altında çalışan kişilerin belgelenmiş çevre politikasının bir kopyasına sahip olması anlamına gelmez. Bunun yerine, bu kişiler, çalışmalarının kuruluşun uyumluluk yükümlülüklerini yerine getirme yeteneğini nasıl etkileyebileceği ve kuruluşun varlığının, amacının ve taahhütleri gerçekleştirmedeki rollerinin farkında olmalıdır.

Madde 7.3’ün amacı, kuruluşun her seviyesindeki çalışanların ÇYS politikasını, ilkelerini, iş faaliyetlerinin çevreyi nasıl etkilediğini ve uyum yükümlülüklerini karşılamayı içeren ÇYS hedeflerine ulaşılmasını anlamalarını sağlamaktır. Kuruluş içindeki tüm personel, kuruluşun faaliyetleriyle ilgili çevre sorunları hakkında en azından temel bir anlayışa sahip olmalıdır. Çalışmaları çevre performansını doğrudan etkileyebilecek personel ise kendilerine verilen görevleri tamamlamak için gerekli eğitimleri almış ve yetkin olmalıdır. Çalışanlar, ancak yeterli farkındalık varsa ve uygun bilgi ve becerilere sahiplerse, kuruluşun çevresel hedeflerine ulaşmasında ve çevresel performansının iyileştirilmesinde yardımcı olabilir. Bu, IS0 14001'in ana temalarından birine vurgu yapar. Bu, çalışanları her tesis operasyonunun çevre üzerindeki etkisi ve bu etkilerin başarılı yönetimindeki rolleri hakkında bilgilendirerek, çevresel performansın iyileştirilmesi kaçınılmaz olduğudur. Eylemlerinin sonuçlarını anlayan çalışanlar, bireysel olarak daha çevre dostu kararlar alacaklardır. Çalışanlar, ÇYS'ye uygun olarak sorumluluklarını nasıl yerine getireceklerini anlamalı ve iş faaliyetlerinin yanlış performansının çevreyi nasıl etkileyeceğini anlamalıdır. ÇYS farkındalık eğitimi aşağıdaki hususları içermelidir:

• Çevre politikasının sunumu ve sürekli iyileştirme.
• Kirliliğin önlenmesi ve uyum yükümlülükleri.
• Kuruluşun önemli çevresel yönlerinin sunumu.
• ÇYS'de yer alan programların, uygulamaların ve prosedürlerin tartışılması.
• ÇYS ve işlevleriyle ilgili kilit personelin ve bölümlerin belirlenmesi.

Tüm yeni çalışanlara, oryantasyon kapsamında ÇYS farkındalık eğitimi verilmelidir. Bu madde, eğitimin çalışanın aşağıdaki konularda bilinçlendirilmesiyle sonuçlanmasını gerektirir:

• ÇYS gerekliliklerine uymanın önemi.
• Kuruluş içindeki iş faaliyetleriyle ilgili önemli çevresel boyutlar.
• ÇYS'de yer alan belirli roller ve sorumluluklar.
• Yerleşik ÇYS prosedürlerine uymamanın olası sonuçları.

ÇYS farkındalık eğitiminin amacı, çalışanların:

• Kuruluşun bir çevre politikasına sahip olduğunun yanı sıra kirliliğin önlenmesi, sürekli iyileştirme ve uyum yükümlülüklerinin taahhüt edildiğinin farkında olmalarını sağlamak.
• Kuruluşun belirli çevre boyutlarını iyileştirme hedefleri olarak belirlediğinin farkında olmalarını sağlamak.
• ÇYS'nin amaçlarının, ilkelerinin ve iş faaliyetlerinin çevreyi nasıl etkilediğini ve belirlenen hedeflere ulaşılmasının anlaşılmasını sağlamak.

HEXAGON ISO SOFTWARE, ISO 14001, 13485, 9001, 45001 başta olmak üzere birçok yönetim sistemi standardının gereksinimlerini en kapsamlı şekilde uygulamak ve karşılamak için güvenilir, etkili ve uzmanlarca onaylanmış bir yönetim sistemi yazılımıdır. Kuruluşunuzun yönetim sistemlerini ve operasyonel faaliyetlerini eş zamanlı olarak proaktif bir şekilde yönetmenize yardımcı olur. Bu bağlamda, sürekli iyileştirme faaliyetlerinize katkıda bulunarak verimliliğinizi arttırır.

ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi, Madde 7.4: İletişim

Web sitemizin ilgili sayfasından modüller hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz: www.hexagoniso.com