ISO 14001:2015 Madde 5: Liderlik

ISO 14001:2015 Liderlik, üst yönetim için net beklentiler oluşturarak yöneticileri yalnızca sistemlerin etkinliğinden sorumlu tutmaz; ayrıca hedeflerin belirlenmesinden yetkili kişilere rollerin atanmasına kadar pek çok sorumluluk verir. Bununla birlikte yöneticilerin, gereksinimleri organizasyonun iş süreçlerine entegre etmesini gerektirir. Bu yöneticilerin, performans hedefleri oluşturmanın yanı sıra, bu sistemlerin amaçlanan sonuçları karşılamasını sağlamak için planlama sürecine odaklanması anlamına da gelir. Bir çevre yönetim sistemi (ÇYS) uygulayan kuruluş için ISO 14001, sadece kirliliğin önlenmesini değil, aynı zamanda çevrenin korunmasını da içermelidir. Sürdürülebilirlik, iklim değişikliğinin azaltılması, biyolojik çeşitliliğin ve ekosistemlerin korunması gibi konular standart tarafından önerilen hususlardır. Standart, üst yönetimin ÇYS'nin etkinliği konusunda sorumluluk alması gerektiğine vurgu yapar. Diğer görevlerdeki sorumluluklar yönetim temsilcisine devredilebilse de, artık sorumluluk alma açısından bir “yönetim temsilcisinden” özel olarak söz edilmez. Sistemin etkinliğinden üst yönetimin sorumlu tutulacağı düşünüldüğünde, bu durum bozulduğunda, denetim koşullarında üst yöneticiler tarafından aşağıdaki hususların da gösterilmesi gerektiği mantıklıdır: 

• Kuruluşun stratejik planlarının ve ÇYS hedeflerinin uyumlu ve bütünleşik olmasını ve kuruluş bağlamı kapsamında olmasını sağlamak.
• Doğru kaynakların mevcut olduğundan ve ÇYS'nin mevcut iş süreçleriyle etkileşime girebildiğinden emin olmak.
• Performans hedeflerine ulaşıldığından emin olmak için insanları yetkilendirme ve yönlendirme sorumluluğunu benimsemek.
• Sürekli iyileştirmenin sağlanabilmesini sağlamak.
• Genel hedeflerin karşılanabilmesini sağlamak için kuruluştaki diğer destekleyici rollere liderlik sağlamak.
• Kritik hedeflerin, boyutların ve performans ölçütlerinin ve sonuçlarının tüm paydaşlara sürekli olarak etkili bir şekilde iletilmesini sağlamak.

Bu nedenle, liderlik gereksinimi, sorumluluğun büyük ölçüde bir “yönetim temsilcisine” veya diğer atanmış kişilere devredilebileceği 2004 standardından farklıdır. Bu açıkça artık bunun böyle olmadığını belirtir. Ve birçok üst düzey yönetici için ÇYS katılımı ve bilgisinde büyük bir değişiklik anlamına gelir. Yetki devri için bir alan olmasına rağmen, yeni standart, üst yönetimin ÇYS'nin etkinliğinden sorumlu olduğunu ve çevresel hususların temel iş süreçlerine dahil edilmesi gerektiğini açıkça belirtir. Standart gerçekten üst yönetim anlamına gelir ve “bir kuruluşu en üst düzeyde yöneten ve kontrol eden kişi veya insan grubu” tanımını kullanır. Bu bağlamda üst yönetim şunları yapabilmelidir:

• ÇYS hedefleri hakkında bilgi sahibi olmalı ve bunların kuruluşun genel vizyonu içinde nerede yer aldığına dair bir genel bakış sağlamalıdır.
• ÇYS'nin koordinasyonu ve diğer stratejik hedefler ile iç süreçlerin ortaklaşa ele alındığını göstermelidir.
• ÇYS'nin öneminin, devam eden sonuçların ve belirtilen çevresel hedeflere karşı ilerlemenin iletilmesi açısından liderliği desteklemelidir.
• Sürekli iyileştirmeyi sağlama ve teşvik etme sürecine aşina olmalı ve bu kültürün bu liderliğin bir sonucu olarak kuruluş içinde var olduğunu göstermelidir.

Üst yönetime yönelik bu büyük rol ve hesap verebilirlik, dış denetçiler için yeni bir odak noktasıdır ve denetim sırasında üst yönetimle makul bir süreyi içermesi beklenir. Bu nedenle, kıdemli ekibin yeni standardın gerekliliklerini net bir şekilde anlaması ve denetim sürecinde daha fazla yer almaya hazır olması önemlidir. Yani şu açıktır ki kuruluşların liderlerinin artık örnek olmaları ve liderlik etmeleri beklenir. Ayrıca, ÇYS'nin amaçlarını, sonuçlarını, kaynak sağlamayı ve metodolojilerini anlamaları ve gerekçelendirmeleri de beklenmektedir. Üst Yönetime yönelik bazı ek sorumluluklar şu anlama gelir:

• Önemli çevre sorunlarını belirlemek için genişletilmiş ve daha ayrıntılı bir süreç:
  Kuruluşlar, önemli çevresel boyutları belirlemek ve öncelik sırasına koymak için süreçlerini temelden ele almalıdır. Kendi etkilerinin yanı sıra, paydaş ihtiyaç ve beklentilerini ve kuruluşu etkileyebilecek çevresel sorunları dikkate alan bir süreç geliştirmek önem teşkil eder. Ayrıca bu sorunları analiz etmek, önceliklendirmek ve üst yönetimle birlikte bu sorunların kuruluşun iş stratejisini nasıl etkilediğini değerlendirmek gerekir.
   
• ÇYS ekibinin üst yönetim ekibiyle daha yakın çalışması gerekir:
  Birçok kuruluşta, üst yönetim ÇYS’ye sınırlı katılım sağlar. Yeni gereksinimler, çevre yöneticisinin standardın gereksinimlerini karşılamak için yönetim ekibiyle çok daha fazla temasta olmasını gerektirir. 
   
• Üst yönetimin yeni bilgi ve yetkinlikler geliştirmesi gerekir: Üst yönetim için
  yeni gereksinimler, çevre yönetimi konusunda bilgi ve yeterliliklerini geliştirmeleri gerekeceği anlamına gelir. Bu, ÇYS ekibinden veya harici şirketlerden eğitim gerektirebilir.

Liderlik maddesinin üç alt maddesi vardır:

• Madde 5.1: Liderlik ve Taahhüt
• Madde 5.2: Çevre Politikası
• Madde 5.3: Organizasyonel Roller, Sorumluluklar ve Yetkiler

Madde 5.1: Liderlik ve Taahhüt

Üst yönetim, çevre yönetim sistemini etkin çalıştırabilmek için liderlik ve taahhüt göstermelidir. Bu, çevre yönetim sisteminin etkinliği için hesap verebilirlik anlamına da gelir. Üst Yönetim, çevre politikasının ve çevre hedeflerinin oluşturulmasını ve kuruluşun stratejik yönü ve bağlamı ile uyumlu olmasını sağlamakla yükümlüdür. Üst Yönetim, çevre yönetim sistemi gereksinimlerinin kuruluşun iş süreçlerine entegrasyonunu ve çevre yönetim sistemi için ihtiyaç duyulan kaynakların mevcudiyetini sağlamalıdır. Buna, çevre yönetim sisteminin etkinliğine katkı sunacak kişilerin yönlendirilmesi ve desteklemesi de dahildir. Ayrıca sürekli iyileştirme teşvik edilmelidir. Sorumluluk alanları için geçerli olduğu için liderliklerini göstermek adına diğer ilgili yönetim rolleri de desteklenmelidir.

ISO 14001:2015 standardının Ek A'sına göre liderlik ve taahhüdü göstermek için, üst yönetimin kişisel olarak dahil olması veya üst yönetimin yönlendirmesi gereken çevre yönetim sistemiyle ilgili belirli sorumluluklar vardır. Üst yönetim, bu eylemlerin sorumluluğunu başkalarına devredebilir. Ancak eylemlerin gerçekleştirilmesini sağlama sorumluluğunu da taşır.

Kuruluş bünyesinde çevre yönetimine liderlik yapmak ve yön vermek üst yönetimin sorumluluğundadır. Ayrıca kuruluşun amaç ve yetenekleriyle tutarlı stratejik çevre politikaları, direktifleri ve hedefleri oluşturmalıdırlar. Kuruluşun misyon ve vizyonu da net olmalıdır. Hedefler, kuruluşun vizyon ve misyonu doğrultusunda hazırlanmalı ve tutarlı olmalıdır. Buna ek olarak, stratejiler ve hedefler korunarak duruma bağlı şekilde ihtiyaç olduğunda geliştirilmeli ve güncellenmelidir. Bu aşamada kuruluşun yıllık stratejiler ve hedefler belirlemesi gerekir. Bu, üst yönetim tarafından yapılmalıdır. Üst yönetim bu konuda alt kademeden ya da dışarıdan danışmanlık alabilir. Ancak sorumluluğu başkasına devredemez. Organizasyonun kalite yönetimi amaç ve hedeflerine ulaşmak için personeli motive eden organizasyon yapısını ve iç ortamı oluşturmalıdırlar. Üst yönetimin bir diğer sorumluluğu, çevre yönetim sistemi gereksinimlerini kuruluşun iş süreçlerine entegre etmesidir. Fakat üst yönetim taahhütte bulunmuyorsa ve geçici kararlar alıyorsa sistem etkin bir şekilde işlemiyor demektir. Kuruluş buna rağmen sertifikalandırılabilir Fakat bu uzun vadeli başarı getirmez. Üst yönetimin, aşağıdakileri sağlamak için ÇYS’ye ilişkin olarak liderlik ve taahhüt göstermesi gerekir:

• Çevre politikası ve çevre hedefleri, kuruluşun stratejik yönü ve bağlamı ile belirlenmeli ve uyumlu olmalıdır.
• ÇYS gereksinimlerinin kuruluşun iş süreçlerine entegrasyonu sağlanmalıdır.
• ÇYS için ihtiyaç duyulan kaynaklar sağlanmalıdır.

Madde 5, kuruluşun ÇYS'sini desteklemek için üst yönetimin nelerin gerekli olduğunun kapsayıcı ifadesini sunar. Kuruluşun yönetim notları ve performans kayıtları, üst yönetimin kaynaklar, stratejik yön, iletişim ve sonuçlar sağlayarak ÇYS'ye ne kadar etkili bir şekilde liderlik ettiğini göstermelidir. ISO 14001:2015, yönetimin ÇYS'yi desteklemesini ve onu kuruluşun iş planlaması ve stratejisine entegre etmesini vurgular. Daha sonraki bölümler ise organizasyonun yönetim notlarının ÇYS'nin iş planlaması ve stratejisi ile entegrasyonuna dair kanıt sağlayabildiği örnekler sunar.

Madde 5.2: Çevre Politikası

Üst yönetim, faaliyetlerinin, ürünlerinin/hizmetlerinin doğası, ölçeği ve çevresel etkileri de dahil olmak üzere, çevre yönetim sisteminin tanımlanan kapsamı dahilinde kuruluşun amacına ve bağlamına uygun bir çevre politikası oluşturmalı, uygulamalı ve sürdürmelidir. Çevre politikası, çevresel hedeflerin belirlenmesi için bir çerçeve sağlamanın yanı sıra, kirliliğin önlenmesi ve kuruluşun bağlamıyla ilgili diğer özel taahhütler dahil olmak üzere çevrenin korunmasına yönelik bir taahhüt içermelidir. Ayrıca üst yönetim, çevresel performansı artırmak için çevre yönetim sisteminin sürekli iyileştirilmesine yönelik bir taahhüt oluşturmalıdır. Çevre politikası kuruluş içinde iletilmeli ve ilgili taraflar için erişilebilir olmalıdır. Aynı zamanda belgelenmiş bilgi olarak muhafaza edilmelidir.

ISO 14001:2015 standardının Ek A’sına göre bir çevre politikası, üst yönetimin, kuruluşun çevresel performansını desteklemek ve geliştirmek için niyetlerini ana hatlarıyla belirttiği taahhütler olarak ifade edilen ilkelerdir. Çevre politikası, kuruluşun çevre hedeflerini belirlemesine, çevre yönetim sisteminin amaçlanan sonuçlarına ulaşmak için eylemlerde bulunmasına ve sürekli iyileştirmeye ulaşmasına olanak tanır. Bu Uluslararası Standartta çevre politikası için üç temel taahhüt belirtilmiştir:

1. Çevreyi korumak.
2. Kuruluşun uyum yükümlülüklerini yerine getirmek.
3. Çevresel performansı arttırmak için çevre yönetim sistemini sürekli olarak iyileştirmek.

Bu taahhütler daha sonra bir kuruluşun sağlam, inanılır ve güvenilir bir ÇYS sağlamak adına bu Uluslararası Standarttaki gereksinimleri değerlendirmesi için oluşturduğu süreçlere yansıtılır. Çevreyi koruma taahhüdü, yalnızca kirliliğin önlenmesi yoluyla olumsuz, aynı zamanda doğal çevreyi kuruluşun faaliyetlerinden kaynaklanan zarar ve bozulmadan korumayı da amaçlar. Bir kuruluşun takip ettiği belirli taahhütler, yerel veya bölgesel çevre koşulları da dahil olmak üzere kuruluşun bağlamıyla ilgili olmalıdır. Örneğin, bu taahhütler su kalitesi, geri dönüşüm, biyolojik çeşitliliğin ve ekosistemlerin korunması, restorasyon, hava kalitesi ve ayrıca iklim değişikliğinin azaltılması ve adaptasyonu ile ilgili taahhütleri içerebilir. Tüm taahhütler önemlidir. Ancak bazı ilgili taraflar özellikle kuruluşun uyumluluk yükümlülüklerini ve geçerli yasal gereklilikleri yerine getirme taahhüdü ile ilgilenmektedir. Bu Uluslararası Standart, bu taahhütle ilgili birbirine bağlı gereksinimlerin sayısını belirtir. Bunlar şunları yapma ihtiyacını içerir:

• Uyumluluk yükümlülüklerini belirlemek.
• Operasyonların bu yükümlülüklere uygun şekilde yürütülmesini sağlamak.
• Uyum yükümlülüklerinin yerine getirilip getirilmediğini değerlendirmek.
• Uygunsuzlukları düzeltmek.

ISO 14001 çevre politikası, kuruluşun çevre üzerindeki etkisiyle nasıl ilişki kuracağına dair genel niyetleri ana hatlarıyla belirtir. Bu açıklamanın üst yönetimden gelmesi gerekir. Çünkü bu, kuruluştaki her bireyin çevresel etki ile ilgili olarak işini nasıl yapacağına ilişkin birincil yönergedir. Bu aynı zamanda, şirketin yaptığı çevresel etkiyi kontrol etmek ve iyileştirmek için ne gibi taahhütlerde bulunacağını gösterdiği yerdir. Bu bağlamda üst yönetimin, kuruluşun amacına ve bağlamına uygun bir çevre politikası oluşturması, uygulaması ve sürdürmesi gerekir. Çevre politikası, yönetimin çevreye bağlılık beyanıdır. Politika, ÇYS'nin temeli olarak hizmet etmeli ve tüm kuruluş tarafından çevresel kaygıya ilişkin birleştirici bir vizyon sağlamalıdır. Standartlar, çevresel amaç ve hedeflerin belirlenmesinde çerçeve görevi gördüğü için politika planlarında ve eylemlerinde mutlaka hayata geçirilmelidir. Kuruluştaki herkes, kuruluşun amaç ve hedeflerine ulaşmak için çevre politikasını ve onlardan ne beklendiğini anlamalıdır. Bununla birlikte politika, üç temel taahhüt içermelidir:

• Sürekli iyileştirme
• Kirliliğin önlenmesi
• İlgili yasa ve yönetmeliklere uyum 

Politikanın kesinleştirilmesinden önce ön incelemenin sonuçları değerlendirilmelidir. Ayrıca, Politikanın ürünlerin/hizmetlerin ve faaliyetlerin çevresel yönlerini yansıttığından emin olmak gerekir. Bununla birlikte politika, sürekli iyileştirme taahhüdünü de içermelidir. Bu, aynı anda tüm alanlarda gelişmek gerektiği anlamına gelmez. Fakat politikanın, kuruluşun çevre yönetimini sürekli olarak iyileştirmeye yönelik genel çabalarını yönlendirmesi gerektiği anlamına gelir. Politikanın basit ve anlaşılır olması önemlidir. Bu aşamada şu üç soru sorulabilir:

• Neyi başarmaya çalışıyoruz? 
• Bunu organizasyonun geri kalanına en iyi nasıl iletebiliriz?
• Yapacağımızı söylediğimiz şeyi yapacak mıyız? 

Politikanın denetlenebilir olması için yeterince açık olması gerektiğini hatırlamakta fayda vardır. Politika, tek başına bir belge olabilir veya sağlık ve güvenlik, kalite veya diğer kurumsal politikalarla entegre edilebilir. Politikanın geliştirilmesinde kimlerin yer alması gerektiğini belirlemek ve onu yazmak için en iyi süreci saptamak gerekir. Kuruluş, personelinin politikayı anladığından emin olmalıdır. Politikanın dahili olarak iletmesi için sitede yayınlamak, maaş çekleri, politika eğitim sınıfları ve materyalleri, personel veya herkesin katılımıyla yapılan toplantılarda politikaya atıfta bulunmak gibi yollar kullanılabilir. Çalışanlara politikanın onlar için ne anlama geldiğini sorarak zaman zaman farkındalığı test etmek de gerekebilir. Çevre politikası, dokümante edilmiş bilgi olarak tutulmalı, kuruluş içinde iletilmeli ve ilgili tarafların erişimi sağlanmalıdır:  Çevre politikası şunları içermelidir:

• Çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi taahhüdü
• Uyum yükümlülüklerini yerine getirme taahhüdü
• Çevre yönetim sistemini sürekli iyileştirme taahhüdü

Çevreyi koruma, sürdürülebilir kaynak kullanımını, iklim değişikliğinin azaltılması, adaptasyonunu ve biyolojik çeşitliliğin ve ekosistemlerin korunmasını içerebilir. Kuruluşun, dahili ve harici olarak iletilen belgelenmiş bir çevre politikası oluşturması gerekir. Politika, kuruluşun kirliliğin önlenmesine, çevresel performansın iyileştirilmesine ve mevzuat uyumluluğuna olan bağlılığını gösterir. Kuruluşun çevre politikası, üst yönetim tarafından onaylanan belgelenmiş bilgilerinin bir parçası olmalıdır. Dokümante edilmiş bilgi, çevre politikasının kuruluş içinde ve kuruluşun kontrolü altında çalışan kişilere ve halk gibi ilgili taraflara nasıl iletildiğini açıklamalıdır. ISO 14001:2015, kuruluşun kirliliğin önlenmesi ile birlikte çevrenin korunmasını da içerme taahhüdünü vurgular. 

Kuruluşa uygun: Bu politikada yazılması gereken bir unsur değildir. Yalnızca politikanın yazılması boyunca hatırlanması gereken bir detaydır. Çevre politikası, kuruluş faaliyetlerinin çevresel etkilerine uygun olmalıdır. Kimyasalların kullanımına ve bertarafına büyük ölçüde bağımlı bir şirket, kafeteryasının yarattığı atıklara odaklanan bir çevre politikasına sahip olmalıdır.

Sürekli iyileştirme: Herhangi bir yönetim sisteminin uygulanmasının ana nedenlerinden biri, onları iyileştirmek için süreçleri belirlemektir. Çevre politikasının, süreçlerin çevreyi nasıl etkilediğine dair bu sürekli iyileştirme kavramına bir taahhüt içermesi beklenir. Bunu nasıl yapılacağının belirtilmesi gerekmez. Ancak bunu yapmaya kararlı olmak önemlidir.

Kirliliğin önlenmesi: Politikanın temel bir parçası olarak dahil edilmesi gereken bir diğer taahhüt, şirketin kirliliği önlemesidir. Bunun da politikada nasıl yapıldığının belgelenmesi gerekmez. Fakat bu, bir denetim sırasında birini kolayca yönlendirebilecek bir şey olmalıdır.

Yasal ve diğer gerekliliklere uyun: Politikada gerekli olan son taahhüt, çevre boyutlarınızla ilgili tüm yasal ve diğer gerekliliklere uymaktır. Çevresel boyutlar, kuruluşun çevre ile etkileşim kurma şeklidir ve bunlarla ilgili tüm yasaları veya diğer şartları karşılayacağı kabul edilmelidir. Bazı örnekler temiz hava eylemleri, atık su emisyonları veya gürültü kirliliği yasaları olabilir.

Hedefler ve hedefler için çerçeve: Şirket için geçerli olan ayrıntılı bilgilere buradan ulaşabilir. Kuruluş, çevre üzerindeki etkisini iyileştirmekle ilgili bazı amaç ve hedeflere ulaşmak adına planlar oluşturmalıdır. Ayrıca bu planların çevre politikasıyla tutarlı olmasını da sağlamalıdır. Ürünün oluşturulmasında kullanılan zararlı kimyasalların ortadan kaldırılmasıyla ilgili çevresel etkiyi izlemek ve azaltmak için bir politika belirlenmelidir. Hedef ve hedeflerin nihayetinde bununla ilgili olması gerekecektir. İyileştirme planlarında uygulanamayacak bir şey politikaya konamaz.

Belgelenir, uygulanır ve sürdürülür: Çevre politikası, yönetim sisteminde yazılı bir belge olması gereken öğelerden biridir. Bu, basılı veya elektronik kopya olabilir. Ancak ağızdan ağza olması uygun değildir. Aynı zamanda uygulanması gerekir. Yani politikadaki taahhütlerin gerçekleşmesi için yapılmış planlar ve tahsis edilmiş kaynaklar vardır. Zaman geçtikçe, şirketin çevresel etkilerinin niteliği değiştikçe politikanın da gözden geçirilmesi ve güncellenmesi gerekecektir ve bu, politikanın sürdürülmesidir.

Tüm çalışanlara duyurulur: Çalışanların şirket politikasının ne olduğunu ve iş eylemlerinin şirketin çevresel etkilerini nasıl etkilediğini anlaması gerekir. Politikanın ezberlenmesi gerekmez, ancak bir çalışanın ne anlama geldiğini ve hedefe ulaşmaya nasıl dahil olduğunu anlayabilmesi önemlidir. 

Kamuya açık: Birçok yönetim sisteminin aksine, çevre politikasının şirket dışından talep eden herkesle paylaşılması beklenir. Bu, harici web sitesinde yayınlanabilir veya soruşturma yoluyla erişilebilir hale getirilebilir. Ancak biri kuruluş politikasının ne olduğunu bilmek isterse, kolayca erişilebilir olmalıdır. Bir çevre yönetim sistemine yapılan yatırım bu şekilde şirket için bir tanıtım aracı haline gelebilir. Çevre politikasının şirkete ve çevreyle nasıl etkileşime girdiğine göre uyarlanması gerektiği hatırlanmalıdır. Politikanın olabildiğince basit hale sunulması, anlaşılmasını kolaylaştırır. Ancak yine de personelin çevresel etkiyi iyileştirme konusunda ne yapılması planlandığını bilmesi önemlidir.

Madde 5.3: Organizasyonel Roller, Sorumluluklar ve Yetkiler

Üst yönetim, ilgili roller için sorumlulukların ve yetkilerin atanmasını ve kuruluş içinde iletilmesini sağlamalıdır. Ayrıca üst yönetim, çevre yönetim sisteminin bu Uluslararası Standardın gerekliliklerine uygunluğunu sağlamak adına sorumluluk ve yetki vermelidir. Bununla birlikte çevresel performans da dahil olmak üzere çevre yönetim sisteminin performansına ilişkin raporlama sorumluluğunu ve yetkisi de yine üst yönetimdedir.

ISO 14001:2015 standardının Ek A'sına göre kuruluşun çevre yönetim sistemine dahil olanlar, bu Uluslararası Standardın şartlarına uymak ve amaçlanan sonuçları elde etmek için rolleri, sorumlulukları ve yetkileri hakkında net bir anlayışa sahip olmalıdır. Madde 5.3'te tanımlanan belirli roller ve sorumluluklar, bazen yönetim temsilcisi olarak anılan bir bireye atanabilir. Veya birkaç kişi tarafından paylaşılır ya da üst yönetimin bir üyesine atanır.

Üst yönetim, ilgili roller için yetkilerin atanmasını ve kuruluş içinde iletilmesini sağlamakla yükümlüdür. Üst yönetimin, çevre yönetim sisteminin performansına ilişkin raporlama da dahil olmak üzere, ÇYS’nin bu Uluslararası Standardın şartlarına uygun olmasını sağlamak için sorumluluk ve yetki vermesi gerekir. Bu yetkilendirme, ÇYS'nin sürdürülmesini sağlamak için de önem teşkil eder. Buna örnek olarak, ÇYS'nin performansının raporlanması sorumluluğu, düzenleyici kurumlar ve halkla iletişim kurma yetkisi, tehlikeli atık manifestolarının yayınlaması ve düzenleyici kurumlara raporların onaylatılması gibi işler verilebilir. Bir kuruluşta, çevre yönetim sisteminin başarılı bir şekilde uygulanması için organizasyondaki tüm çalışanların bağlılığı gerekir. Bu maddenin amacı, personelin çevre yönetim sisteminin bir parçası olmasını sağlamak için sorumluluklar verilmesini desteklemekle birlikte net bir raporlama yapısına sahip olmayı da gerekli kılar. Yönetim programından iş tanımları veya proje sorumlulukları bu gereksinimi kapsayabilir. ÇYS'nin etkili olması için roller ve sorumluluklar açıkça tanımlanmalı ve herkese iletilmelidir. Küçük bir organizasyonda, tüm çalışanların bağlılığına ihtiyaç vardır. 

ISO 14001:2015, önceki ISO 14001 standartlarında olduğu gibi “Yönetim Temsilcisi” unvanını kullanmaz. Kuruluş, unvanın belirli sorumlulukları olduğu için “Yönetim Temsilcisi”ni kullanmaya devam edebilir. Ancak ISO 14001:2015'in amacı, üst yönetimin sorumluluklarını yetki vermekten daha fazlası olarak vurgulamaktır. Bu sorumluluklardan bazıları şunlardır:

• ÇYS'nin kurulmasını ve uygulanmasını sağlar.
• Zaman içindeki performansı raporlar
• Gerektiğinde ÇYS'yi değiştirmek için başkalarıyla birlikte çalışır.

Örneğin, olası bir çevre sorunu durumunda, eylemin kolayca gerçekleşebilmesi için üst yönetimle iletişim hattının kısa olması gerekir. Bağlılık, yönetimin en üst seviyesinde başlar, ancak daha büyük organizasyonlarda sorumluluğun genellikle daha az kıdemli bir kişiye devredildiği de olur. Yönetim, sistemi zaman içinde iyileştirmek için ÇYS performansı hakkındaki bilgileri kullanabilir. Organizasyon yapısını belirlemek için aşağıdaki adımlar atılabilir:

Çevre yönetimi programının kapsamına bakılmalı: Hangi yeteneklere ihtiyaç var? Sistemi etkili kılmak için kimlerin dahil olması gerekiyor? Hangi eğitime veya kaynaklara ihtiyaç olacak?

Önemli çevresel etkilere bakılmalı: Hangi operasyonların ve faaliyetlerin kontrol edilmesi gerekiyor? Kontrollerin uygulanmasını sağlamak için kimin dahil olması gerekiyor?

Önceki denetimlerin veya diğer değerlendirmelerin sonuçlarına bakılmalı: Bu bilgi organizasyon yapısının etkinliği hakkında ne söylüyor? Nasıl geliştirilebilir?

Çevre yönetimi için mevcut sorumluluklara bakılmalı: Kuruluş genelinde çevre yönetiminin sahiplenilmesi nasıl arttırılır? Diğer iş fonksiyonları ÇYS'yi nasıl destekleyebilir?

Kalite yönetimine veya diğer mevcut yönetim sistemlerine bakılmalı: Bu yönetim sistemlerinde hangi roller ve sorumluluklar var? Entegrasyon fırsatları nerede?

Kuruluşun çevre yönetimiyle ilgili faaliyetleri akış şemasını ile gösterilebilir. Bu, süreçlerin nasıl çalıştığını anlamaya yardımcı olabilir. Ayrıca nihai ürün harika bir iletişim ve eğitim aracı olabilir. Akış çizelgeleri, diğerleri arasında kimyasal satın alma ve dağıtım, çalışan eğitimi ve önleyici bakım gibi süreçlere bakmak için yararlı olabilir. Kuruluşun ÇYS’sine esneklik kazandırmak önemlidir. Çevre yönetimi ihtiyaçlarının zamanla değişeceğini kabul etmek de aynı şekilde önem teşkil eder. İnsanlara kuruluştaki rollerinin ne olduğunu ise mutlaka iletilmelidir.

HEXAGON ISO SOFTWARE, ISO 14001, 13485, 9001, 45001 başta olmak üzere birçok yönetim sistemi standardının gereksinimlerini en kapsamlı şekilde uygulamak ve karşılamak için güvenilir, etkili ve uzmanlarca onaylanmış bir yönetim sistemi yazılımıdır. Kuruluşunuzun yönetim sistemlerini ve operasyonel faaliyetlerini eş zamanlı olarak proaktif bir şekilde yönetmenize yardımcı olur. Bu bağlamda, sürekli iyileştirme faaliyetlerinize katkıda bulunarak verimliliğinizi arttırır.

ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi Madde 6: Planlama

Web sitemizin ilgili sayfasından modüller hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz:
hexagoniso.com